Таңертеңгілік радио-жаттығу
Балалық шағын Жапонияда өткізген кез келген адам 90 жыл бойы таратылып келе жатқан таңғы гимнастика радио сабақтарымен таныс. Бұған дейін жазғы демалыста балалар таңертеңнен ойын алаңдарына жиналып, музыка әуенімен жаттығулар жасап, тамыз айының соңында сыйлықтар мен марапаттарға ие болатын. Бұл шулы, қуанышты кездесулер жазғы уақыттың бір белгісі еді. Бірақ соңғы онжылдықта демографиялық жағдай өзгерді — туу төмендеуде, халық қартаюда. Бағдарламаның тұжырымдамасы да өзгерді — енді ол егде жастағы адамдарға жақсы физикалық формасын сақтауға көмектеседі.
Жапониядағы жаздың белгісі: аймақтық радиостанциялардың қолдауымен өтетін таңғы радио жаттығулар
Барлығы музыка әуеніне сәйкес гимнастикалық жаттығулар жасайды, Жапонияда бұл жаттығуды білмейтін адам жоқ шығар. Бұл бағдарлама Жапонияның түкпір-түкпіріне NHK радиосы арқылы таңғы уақытта таратылады, сондықтан оны «таңертеңгі радио жаттығу» деп атайды. Ол Жапонияда шамамен 90 жыл бойы таратылып келеді және жапон мәдениетінің бір бөлігіне айналды.
Таңертеңгілік жаттығу карточкасы
Бұған дейін жазғы демалыс кезінде аудандық ата-аналар комитеттері мен жергілікті өзін-өзі басқару органдары балаларға арналған «таңертеңгілік жаттығуларды» ұйымдастыратын. Жаз бойы балалар күн сайын таңғы алты жарымда үйінің жанындағы ойын алаңына немесе мектеп ауласына жиналып, радиодан берілетін таңғы жаттығулармен бірге гимнастикалық жаттығулар жасайтын.
Мерекелердің басында әр балаға қатысушы карточкасы беріледі, оның ұяшықтары күнтізбенің күндеріне сәйкес келеді, ол жерге мөртаңба қою керек, әр күнге бір мөр қойылады. Кел, жаттығу жаса және мөр ал. Келмесең, алмайсың. Бір күнді де өткізіп алмаған және бүкіл карточканы мөрмен толтырғандар мерекелердің соңында тәттілер мен кеңсе тауарлары түрінде сыйлық алады.
Ұзақ уақыт бойы бұл таңертеңгілік жаттығу жапон жазының ерекше белгілерінің бірі болды, бірақ соңғы жылдары туу деңгейінің төмендеуіне, ата-аналар комитеттерінің қызметінің қысқаруына, сондай-ақ қатты музыка мен шуға шағымдардың көбеюіне байланысты, жазда «таңертеңгілік жаттығулар» болмайтын жерлер көбейіп кетті.
Benesse Education Corporation жүргізген сауалнамаға сәйкес, бұл шараға Жапониядағы балалардың 60 пайызы ғана қатысады. Екінші жағынан, Жапония халқы қартаюда. Ал, «таңертеңгілік жаттығулар» – саябақтарда ғана емес, әлеуметтік мекемелерде де, аймақтық қауымдастықтарда да – егде жастағы адамдардың дене шынықтыруына көмектесетін тиімді әдіске айналуда.
Радио жаттығуларының екі жинағы
Жапониядағы радиожаттығудың прототипі таңертеңгілік жаттығулар радиосабақтарының циклі болды, ол 1925 жылы америкалық радиода Метрополитен сақтандыру компаниясының қамқорлығымен әмбебап қалпына келтіру саясатының бөлігі ретінде таратылды. Ал Жапонияда алғашқы радио хабарлары үш жылдан кейін, 1928 жылы басталды. Таңертеңгілік жаттығулардың радиодан берілмеген кезеңдері болғанымен, жалпы бұл дәстүр тоқсан жылға жуық уақыт бойы жалғасып келеді.
Сарапшылар мұндай эфирлік ұзақ өмір сүрудің құпиясы жаттығулардың керемет ойластырылуы мен жан-жақты таңдалуы деп санайды. Радио жаттығулар екі ауыспалы жиынтықтан тұрады — барлығы оларды бұрыннан жатқа біледі. Олардың әрқайсысына үш минут он бес секундқа созылады. Осы қысқа уақыт ішінде қатысушылар әртүрлі типтегі он үш жаттығуды орындай алады: аэробты, созылу, тепе-теңдік және бұлшықеттерді нығайтуға көмектесетін жаттығулар. Мұқият таңдалған кешеннің арқасында сіздің барлық бұлшықеттеріңіз жаттығады, дене күшті және серпімді болады.
Радио жаттығулары AM толқындары бойынша дүйсенбіден сенбіге дейін күніне төрт рет және жексенбіде күніне бір рет таратылады. Сондай-ақ теледидардан күніне 3-4 рет, сенбі және жексенбіде күндері бір рет көрсетіледі.
Шетелде сіз NHK-world/Radio Nippon арнасынан радио жаттығу хабарын тыңдай аласыз. Сондай-ақ жақында кез келген жастағы және жыныстағы адамдарға жарамды «Барлығына арналған гимнастика» бағдарламасының танымалдылығы артты. Жаттығуларды бір орында тұрып, теледидар экранының алдында орындауға болады.
Кеңседе, концертте, зауытта – кез келген жерде жаттығу жасап, көңіл көтеріңіз
Жасы қырыққа таяған жапондық Юдзу дуэтінің музыканттары өз өнерлерін әрдайым радиожаттығудан бастайды, оған өздері де, көрермендер де, сахна қызметкерлері де – бір сөзбен айтқанда, концертке келгендердің бәрі қатысады. Бұл жанкүйерлермен бір толқында боолу атмосферасын құруға көмектеседі — және олар, өз кезегінде, Live & Radio стиліндегі осы концерттер үшін Yuzu-ны одан да жақсы көреді.
2011 жылдың наурыз айында Ишиномакидегі (Мияги префектурасы) Шығыс Жапониядағы Ұлы жер сілкінісінен кейін радио жаттығу жергілікті диалектіде таратыла басталды (бағдарлама «Oraho no rajio taisho» деп аталды). Бала кезінен бәрі білетін және есте сақтайтын жаттығу табиғи апаттан ең көп зардап шеккен аймақ тұрғындарының тілінде айтылды — және әркім тіпті сөздерді түсінбесе де қосыла алатын. Бұл бірегей жазба компакт-дискіде шығарылды және сатылымға шықты, барлық түскен қаражат аймақтың қажеттіліктері мен қалпына келтіру жұмыстарына жұмсалды.
«Орахо-но тайсо» – Мияги префектура диалектіндегі радио жаттығу
Сонымен қатар, этникалық жапон қауымдастықтарында және шетелдегі жапондық кәсіпорындарда радио жаттығу жергілікті халықпен байланыс орнатуға көмектеседі. Жапон диаспорасы көп тұратын Гавайи, Бразилия, Перу сияқты жерлерде радио жаттығуға қызығатындар өте көп. Орталық Оңтүстік Америкада Жапонияның халықаралық ынтымақтастық агенттігінің еріктілері жергілікті жұмысшылармен бірге радио жаттығудың испан тіліндегі нұсқасын жасады, оны тіпті DVD дискісінде де сатып алуға болады. Тіпті ең танымал сарапшылар құрметпен айтатын алты жарым минуттық жаттығулар! Егер сіздің иығыңыз бен арқаңыз ауырса, күн ішінде сіз жұмсалған күш-жігеріңізге сәйкес келмейтіндей шаршасаңыз, ерте тұрып, таңғы радио жаттығуларын жасау керек шығар? Оған қоса, бұл толығымен тегін! Ютубтан видеоларын тауып көрсеңіздер болады. Нұсқаулар жапон тілінде, бірақ жаттығулардың мағынасы аудармасыз да түсінікті болады деп сенеміз.
